 |
|
||
|
|||
Αν κανείς έκανε τον κόπο να ερευνήσει πόσες εκφράσεις νεοελλήνων ποιητών έχουν περάσει στον καθημερινό μας λόγο, έχω τη γνώμη ότι θα κατέληγε σε αριθμό απροσδόκητα μεγάλο. Μια από τις πιο συνηθισμένες είναι: «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη». Πρόκειται για τον τελικό στίχο από το ποίημα «Ελένη» του Σεφέρη, που με τη σειρά του ακολουθεί την εκδοχή της ομώνυμης τραγωδίας του Ευριπίδη, ότι δηλαδή η ορίτζιναλ Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία και τζάμπα έγινε ο τρωικός πόλεμος, στο βρόντο. Γι' αυτό η έκφραση έχει γίνει του συρμού, όταν κανείς θέλει να δείξει τη ματαιότητα ενός κοπιώδους εγχειρήματος. Ο Σεφέρης είδε το θέμα πολύ σοβαρά, πολύ «βαριά» θα έλεγα, το σύνδεσε ποιητικά με τη μικρασιατική καταστροφή κλπ. Οι ερίτιμοι κύριοι Βασίλης Αναστασιάδης και Γιάννης Αντωνόπουλος, όμως, το είδαν κάπως αλλιώς: ως ευκαιρία για ανελέητη σάτιρα. Και ευτυχώς που το είδαν έτσι. Σε μια εποχή που οτιδήποτε αρχαιοελληνικό θεωρείται πάλι (35 χρόνια μετά την κατάρρευση της χούντας) ταμπού, ιερό, όσιο και δε συμμαζεύεται, ενώ μάς κυκλώνουν τηλεοπτικές εκπομπές και εκδόσεις ημιμαθών αρχαιομανών, ενώ τέτοιοι άνθρωποι έχουν κάνει την αρχαιοπληξία προσωπική τους επιχείρηση για να πουλάνε τα προϊόντα τους και να βγαίνουν βουλευτές- σε μια τέτοια περίοδο λοιπόν, έχουμε ανάγκη μια τέχνη που να υπονομεύει την κυρίαρχη ελληνοχριστιανική αρχαιομανία. Το ως άνω καλλιτεχνικό ντουέτο (που με συγκίνηση, ως 33 χρόνια δάσκαλος κι εγώ, είδα ότι συνδέεται με σχέση μαθητείας: σχέση που, όταν «πιάνει»,είναι ακατάλυτη), πήρε μια τραγωδία του Ευριπίδη και την έκανε χιουμοριστικό κόμικ. Της άλλαξε τα φώτα. Με γεια τους με χαρά τους. «Τίποτα δεν είναι ιερό, όλα μπορούν να λεχτούν», μας λέει ο Ραούλ Βανεγκέμ. Όλα μπορούν να γίνουν αντικείμενο καλλιτεχνικής έμπνευσης, ν΄ αντιστραφούν, να «ξεφωνιστούν». Στην «Ελένη» που κρατάτε, οι πάντες σατιρίζονται: η εξουσία, η θρησκεία, οι σχέσεις των φύλων (και των φίλων), η στενομυαλιά των ανθρώπων, η τέχνη, ο πόλεμος, η ομορφιά, η αρχαία Ελλάδα, η σύγχρονη Ελλάδα (μέσω των αναφορών), η Αίγυπτος, τα μίντια. Η εξουσία, που μεταξύ άλλων είναι μια θεσμοθετημένη σοβαροφάνεια, δεν ανέχεται το αστείο, το χιούμορ, την ανατροπή. Η τέχνη ωστόσο είναι εκ σχεδίου ανατρεπτική. Είπαμε, ευτυχώς. Αν λοιπόν ο Γούντι Άλεν φτιάχνει από το καθ΄ όλα σοβαρό «Πόλεμος και ειρήνη» του Τολστόι τον «Ειρηνοποιό» του, που σε ρίχνει κάτω να χτυπιέσαι στα γέλια, γιατί η δημιουργική δυάδα να μην κάνει ίδια και «χειρότερα» στην «Ελένη»; Και ταύτα μεν ως προς το σκέλος των προδιαγραφών, το «ιδεολογικό» ας το πούμε. Ως προς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα όμως; Λοιπόν, αυτό διόλου δεν υστερεί της αρχικής έμπνευσης. Εδώ θα χαρείτε ένα κόμικ που θα σας κάνει να γελάσετε δίχως χοντροκομμένα αστεία, αλλά με χιούμορ επιπέδου, στο οποίο συμβάλλουν τόσο το σενάριο με τις ανατροπές και τα λεκτικά ευρήματά του, όσο και το σκίτσο - χρώμα, που υπηρετούν την εξέλιξη του μύθου, προσδίδοντας την απαραίτητη εικόνα / θέαση. Θ΄ ανατρέξετε ξανά και ξανά στις σελίδες του, μετά την αρχική ανάγνωση, για να συνειδητοποιήσετε τις σατιρικές λεπτομέρειες που περιμένουν υπομονετικά σε κάθε καρεδάκι και σε κάθε συννεφάκι. Τέλος, αν δεν έχετε γενικά εξοικείωση με το κόμικ, το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να είναι ένα καλό ξεκίνημα, ώστε ν΄ αγαπήσετε αυτή την «9η Τέχνη», την αδίκως υποτιμημένη από τους «σοβαρούς». Δημήτρης Φύσσας, συγγραφέας |
|||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |